Jagłowo

Jagłowo notowane jest już w 1596 roku jako Jedlowo, według językoznawców nazwa pochodzi od słowa jedla –jodła[1]. Kolejny zapis kronikarski pochodzi z 1599 roku (do Jedlowa) i z 1650 roku (Jagłowa)[2].

Wioska leżała w Puszczy Jaminy i była to pierwsza notowana miejscowość w tej puszczy. W ostatnich latach XVI wieku liczyła 9 włók ziemi oraz jeden sianożęć należący do niejakiego Kunicha.[3] Przed końcem tegoż stulecia dzierżawcą tej wsi książęcej został Stanisław Goydanowski. Wdowa po nim w 1633 roku przekazała Jagłowo Dorocie z Gajewskich, żonie Jana Goydanowskiego, ta rodzina użytkowała Jagłowo jeszcze w połowie XVII stulecia[4]. Łąki w okolicznych lasach użytkowane były przez chłopów z dalej położonych wsi.

W 1661 roku dzierżawcą dożywotnim został Stanisław Stanisławski, cześnik warszawski oraz jego żona Helena z Pieczów, w tym czasie nadal użytkowano tutaj 9 włók ziemi[5]. Przez następne lata wioska nadal była dzierżawiona, lecz dzierżawcy byli ludźmi gospodarnymi, ponieważ miejscowość rozrastała się i bogaciła, mimo, że leżała pośród niedostępnych mokradeł. W 1690 roku notowano tutaj 16 domów. Po rodzinie Stanisławskich dzierżawcą został Aleksander Skiwski (1712-1720). W połowie XVIII wieku dzierżawcami byli Karwowscy. W 1712 roku w Jagłowie notowano 9 włók ziemi uprawnej, natomiast w 1780 już 12 włók. W 1760 ziemię uprawiało 20 gospodarzy, w końcu lat osiemdziesiątych XVIII wieku było już prawie 30 gospodarzy. Cała wioska składała się w 1789 roku z 33 domów ze 135 mieszkańcami[6].

Wielkim problem było zawsze położenie wsi, opis z 1784 roku informuje: wieś około 50 ziemian zawierająca, między rzeczkami Netą, Bobrą, Brzozową osiadła, za błotami, wodami wokoło niedostępna, latem czółnem dojeżdżać trzeba, więcej mil trzy do kościoła parafialnego chodorowskiego, zimą, gdy lody staną, wielkie półtory mili od kościoła parafialnego.

Jagłowo w XIX wieku stanowiło własność rządową. Opis ze Słownika Geograficznego z 1882 roku przekazuje: Jagłówo- wieś w powicie sokólskim, o 45 wiorst od Sokółki, między błotami nad Biebrzą i Brzozówką, na wiosnę z sąsiednimi wsiami komunikacja tylko łódkami się odbywa, zimą na saniach do Goniądza i Suchowoli.[7]

W 1921 roku w Jagłowie notowano 37 domów, 8 innych budynków mieszkalnych oraz 279 mieszkańców, miejscowość należała do gminy Suchowola w powiecie sokólskim.[8]

Jagłowo na mapie wojskowej z 1930 roku, w tym czasie istniało tutaj już 45 budynków. Na zachód od wsi istniał bród i przewóz ludzi na rzece Biebrzy.

[1] Nazwy miejscowe...., tom IV, s. 28.

[2] Tamże.

[3] Wiśniewski J, Dzieje osadnictwa....., s. 163.

[4] Wiśniewski J, Dzieje osadnictwa....., s. 163.

[5] Ryżewski G, Dzieje.... ,s. 102.

[6] Wiśniewski J, Dzieje...., s. 271.

[7] Słownik Geograficzny..., tom III, s. 369.

[8] Skorowidz miejscowości...., s. 78