Janówek

Janówek został założony w ramach dóbr kranoborskich w połowie XVII wieku, pierwotnie był to folwark zwany Janów. Jest wymieniony w dniu 25 lipca 1684 roku w akcie darowizny Chreptowiczów na rzecz zakonu dominikanów w Krasnymborze[1]. Również z dokumentów kościelnych z pierwszej połowy XVIII wieku możemy dowiedzieć się o istnieniu tej miejscowości. W końcu XVIII wieku powstała tutaj rudnia, przerabiająca rudy żelaza.[2] Z 1784 roku pochodzi opis parafii krasnoborskiej, zapisano tam: Janówek- JW. JPana Chreptowicza na zachodzie zimowym mile dwie wielkich[3].

Była to niewielka wioska, w roku 1827 roku mieszkało tu 77 osób w 13 domach. Podczas uwłaszczenia ziemi dworskiej majątku sztabińskiego powstały tutaj 22 gospodarstwa na 663 morgach ziemi[4]. W końcu XIX wieku wioska należała do gminy Sztabin i parafii Krasnybór, liczyła w 1882 roku 22 domy i 155 mieszkańców[5].

Wieś Janówek w 1921 roku liczyła 34 domy i 176 mieszkańców, w tym 2 staroobrzędowców.[6] W latach 1924-1929 władze gminne przeprowadziły scalanie gruntów w tej wsi[7].

Żmojdak

W pierwszej połowie XIX wieku powstała w tym miejscu osada leśna, mieszkali tu robotnicy leśni lub strażnicy. Tę osadę można odnaleźć na ówczesnych mapach. Wioska powstała na leśnych gruntach majątku sztabińskiego. W połowie XIX wieku mieszkańcy zajęli się również rolnictwem. W latach 1855-1864 roku powstało tutaj 7 gospodarstw rolnych (osad) na 86 morgach ziemi.[8]

Słownik Geograficzny z 1895 roku zapisał: Żmujdok, wieś, powiat augustowski, gmina Sztabin, parafia Krasnybór, odległość od Augustowa 19 wiorst, ma 6 domów, 40 mieszkańców.[9]. Osada Żmojdak podczas spisu powszechnego z 1921 roku liczyła 3 domy i 25 mieszkańców. [10]

[1] Wiśniewski J, Dzieje osadnictwa...., s. 201.

[2] Tamże,  s. 245.

[3] Wernerowa, Opisy parafii....., s. 72.

[4] Słownik Geograficzny...., tom XII, s. 48, w tekście Jaszówek

[5] Tamże, tom III, s. 426.

[6] Skorowidz....., s. 6.

[7] 63/33/0/42 [Scalenie gruntów i podział wspólnot wsi Janówek gm. Sztabin - korespondencja, protokoły, opis obszaru, wykaz właścicieli, decyzje, orzeczenia, deklaracje]; 1924-1929.

[8] Słownik Geograficzny...., tom XII, s. 48.

[9] Tamże,tom XIV, s. 806.

[10] Skorowidz....., s. 6.